Predikant en populisme

Naar Homepage Naar Weblog Naar Archief Artikelen over Geert Wilders

Negen predikanten uit de Protestantse kerk richtten zich deze week in een brief tot hun collega’s. De taal van de brief is wollig. Er wordt weinig duidelijk benoemd. Maar het beeld dat uit de brief naar voren komt is dat de predikanten hun collega’s oproepen om in de maatschappelijke discussie rond PVV-achtige thema’s actief op te treden, waarbij ze moeten op passen niet zelf de maatschappelijke polarisatie te vergroten. Die laatste toevoeging is belangrijk voor de briefschrijvers. Zij willen niet aan PVV-bashen doen en daarmee de polarisatie in de samenleving vergroten. Ze willen verbinden. De PVV-kiezers worden in de brief als ‘bezorgd’, ‘onzeker, en ‘angstig’ gekenschetst. Voor een deel ben ik het daar mee eens. De internationalisering van onze samenleving en het machtsverlies van het Westen roepen angsten op over de toekomst van Nederland. Nederland als een vertrouwd nationaal huis lijkt te verdwijnen. Maar deze angsten zijn niet beperkt tot de PVV-kiezers. Die angsten heb ik zelf ook. Het zijn reële angsten: hoe zorgen we voor maatschappelijke samenhang in Nederland terwijl die samenhang onder druk staat door ontkerstening, internationalisering en soms ook door immigratie. Door alleen de  PVV-kiezers ‘onzeker’ en ‘angstig’ te noemen, benoem je hen tot een soort irrationele patiënten, die vooral veel aandacht en zorg nodig hebben. Je ziet jezelf dan als de geneesheer die wel rationeel te werk gaat of als de morele gids die verdoolden de weg kan wijzen. PVV-kiezers moet je op een volwassen manier tegemoet treden. Zij hebben een aantal uitgesproken opvattingen: ze hebben moeite met de Islam, ze willen Nederland als nationale gemeenschap behouden evenals de verzorgingsstaat en ze zijn voor strenge straffen. Deze opvattingen kregen in de jaren tachtig en negentig geen stem in het publieke debat. Maar de afgelopen jaren zijn de PVV-kiezers trendsettend geweest. Volgens het jongste rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau is het merendeel van de Nederlanders gehecht aan de verzorgingsstaat, aan de vrijheid en aan Nederland als een nationaal huis. Predikanten kunnen verbinden, stellen de briefschrijvers. Ze kunnen partijen bij elkaar brengen of in ieder geval in gesprek. Dat lijkt me een belangrijke bijdrage van predikanten in en buiten de kerk. Maar je staat niet boven de partijen. Je brengt ook jezelf in: je eigen meningen, geloofsovertuigingen, angsten en cultuuranalyses. Als één van de stemmen ben je geloofwaardig. (gepubliceerd in het Friesch Dagblad van 16 maart 2011)