Gods
geliefde zoon |
|
Naar
Homepage Naar Preekarchief Naar Weblog |
Marcus
1:11
'Jij bent mijn geliefde zoon, in jou vind ik vreugde' Jezus maakt indruk. Ook
buiten het Christendom. Vlak na de kruisiging van Jezus zegt een Romeinse
centurion, de man onder wiens bevel de kruisiging is uitgevoerd: ‘Werkelijk,
deze mens was Gods zoon’. Zo onder de indruk is hij van Jezus. Jezus maakte zoveel
indruk op zijn tijdgenoten, dat hij al snel heel veel volgelingen kreeg. Onder
zijn joodse landgenoten, onder de Romeinen en de volken die de Romeinen
onderworpen hadden, maar ook in heel andere culturen, onder heel omstandigheden
maakte Jezus indruk. Ethiopië was honderden jaren voordat wij Bonifatius
vermoordden al een christelijk koninkrijk. Christelijke missionarissen trokken
naar het oosten. Naar Afghanistan, naar India, naar Tibet. In China was 100
jaar voor onze Bonifatius een bloeiende kerk, niet met miljoenen volgelingen
zoals nu, maar wel met tienduizenden. En misschien zijn er ook al in die tijd
christenen geweest die naar Java zeilden, want in die tijd waren er al goede
verbindingen tussen China, India en Java. Die kerken zijn vaak
ook weer verdwenen. Vervolgd toen er een andere politieke wind ging waaien.
Uitgemoord door de oprukkende legers van de Mongolen. Niet alleen in onze tijd
is het christendom de meest vervolgde godsdienst. En toch. Toch heeft Jezus
daar gewerkt en is er iets bewaard gebleven van hem. De woorden van Jezus hebben
blijvende indruk gemaakt op mensen buiten het Christendom. Op Boeddhisten. Op
Hindoes, die van Jezus één van hun duizenden goden maakten. Op atheïstische
filosofen die zich ook in deze tijd steeds opnieuw met Jezus bezig houden.
Jezus werkt. Zijn geest werkt. Ook buiten het Christendom. Jezus werkt ook binnen
de Islam. De Islam heeft veel van het christendom overgenomen en daarom is er
veel verwantschap: het vijf keer per dag bidden doet mij denken aan het gebed
van monniken in het klooster die ook op vaste tijden bidden. Het vasten in de
Ramadan doet me denken aan het christelijke vasten. En de verplichting in de
Islam om aalmoezen te geven komt van de christelijke naastenliefde. De Islam
kent verhalen over de hoofdfiguren uit het Oude Testament: Abraham, Jona. Men
kent David als koning en profeet. Maar vaak wel net een tikje anders. Want ja,
de Koran vertelt hoe David Goliath versloeg. Maar niet dat David ook overspel
pleegde met Batseba. Want een profeet die zo zondigt dat kan niet. En de Islam
kent Jezus. Prachtige verhalen over de geboorte van Jezus. Maar die kruisiging,
dat kan niet waar zijn. Want God kan toch niet een profeet laten lijden en
sterven. Dat laat God niet toe. Nee, dat moet een plaatsvervanger zijn geweest.
Maar juist die
menselijkheid en dat lijden is de kern van Jezus leven. Jezus, een mens die
zich laten dopen, gewoon als alle andere mensen. Kopje onder in het water, kopje
onder in het leven, in het lijden, in het sterven en dan er uit. Een mens die
vals beschuldigd en verraden wordt. Een mens die bespot wordt als hij aan een
kruis hangt. En die spot moet pijn gedaan hebben. Maar Jezus heeft de spot over
zich heen laten komen. ‘Alles verdroeg u geduldig, al werd u veracht’ zingt het
openingskoor van de Mattheus Passion. En de discipel die Jezus met het zwaard
wil verdedigen krijgt de opdracht om zijn zwaard weer in de schede te steken.
En Jezus sterft. Hij sterft echt. ‘Jij bent mijn geliefde
zoon’ zegt God tegen Jezus. En voor ons betekent dat heel eenvoudig: ‘jongens,
dit is het’, kijk naar hem. Hij is het.
‘Dit ben ik’ roept God, als je echt wil
weten wie ik ben, kijk dan naar hem. Hij is vlees van mijn vlees. Hij is bloed
van mijn bloed. Het is alsof God als hij Jezus ziet zichzelf voor het eerst in
de spiegel ziet. Dit is mijn echte beeld en gelijkenis. Alsof hij zichzelf
interpreteert, hé, dit ben ik, dit is het, zo ben ik echt. En mensen, als jij
wilt kijken hoe je verder moet als mensheid. Kijk hier. Als je wilt kijken: hoe
moet ik leven: dit. Hier. Hierheen. Hier is water, voor ieder die dorst heeft. 25 jaar heb ik als
predikant contacten met de moskee. Toen ik hier kwam in Hoofddorp ben ik ook
vrij snel bij de moskee in Graan voor Visch langs gegaan. Alle moslims die ik in
die 25 jaar in de moskee ontmoet heb zijn vriendelijke en zeer goedwillende
mensen. Vrome mensen ook. Als ik in de
moskee aanwezig was bij het gebed dacht ik wel eens: ik wou dat mijn
gemeenteleden ook met zoveel overgave hun geloof praktiseerden. Ook afgelopen
week kwamen er vele goede geluiden van moslimzijde. Ik was afgelopen donderdag
op het Burgemeester van Stamplein bij de herdenkingsbijeenkomst voor de
slachtoffers van de aanslag in Parijs. Onder de 300 aanwezigen zeker zo’n 30
moslims. Een van de sprekers was de voorzitter van de jongerenvereniging van de
moskee, dhr. Akka. Hij hield een keurig verhaal, waarin hij zeer scherp het
geweld in Parijs veroordeelde. Op dat moment ervaar ik een grote
verbondenheid. En ik denk dan: ‘Christus
werkt ook in jou’. Christus werkt op vele manieren. Niet iedereen wordt
christen, maar dat betekent niet dat Christus niet werkt. In de Islam zitten ook een
aantal elementen die tot ontsporingen kunnen leiden. Mohammed was een mysticus,
maar hij was ook een krijgsheer en in de Islam is men nog steeds trots op zijn
veroveringen en op de veroveringen van de eerste kaliefs en die waren niet
zachtzinnig voor joden en christenen. In de Islamitische wet acht men zich niet
alleen beter dan christenen, joden en hindoes, maar men houdt zich ook het
recht voor hen te onderwerpen. Kijk, de meeste moslims, zeker de moslims in
Nederland, trekken zich hier niets van
aan en leven een vreedzaam en vroom
leven. Maar de Islam-traditie geeft ook aanleiding voor mensen om een heel
andere kant op te gaan, een tirannieke en gewelddadige kant. We zien dat in
Syrië en Irak, in Iran, in Saoedi-Arabië, in Gaza, in Nigeria, in Soedan, in Libië
en helaas van de week ook in Parijs waar moslims denken dat ze de regels van
Mohammed met geweld en macht aan onze wereld moeten opleggen. Die tirannieke en
gewelddadige kant van de Islam moet veranderen. Moslims moeten een worsteling
met die gewelddadige kant van hun geloof aangaan, zodat elke moslim beseft: zo
kan het niet meer. ‘Dit is het’. ‘Jij bent
het’. Dat is wat de Romeinse centurio beseft als hij ziet hoe Christus lijdt en
sterft. ‘Dit is Gods eer’ zingen de engelen in de Kerstnacht als ze de herders
op weg sturen naar een kind in een voederbak. Dit brengt vrede op aarde, dit
verbindt. Daar richten wij ons op. Voor
ons in deze moeilijke tijden is het belangrijk om dat te beseffen. Om daar uit
te leven. Gevoed door te worden. Dat mee te nemen in moeilijke tijden. En juist omdat dit het
is kunnen we ook met enig mededogen kijken naar de worsteling die moslims moeten
aangaan. Onze eigen traditie is soms best lastig en kent ook zijn zwarte kanten
en daar worstelen we soms best mee, maar
de traditie van moslims is nog lastiger. En ik denk dat we met begrip en
mededogen naar hun worsteling moeten kijken. Maar ze moeten wel die worsteling aangaan. Zij moeten die worsteling
aangaan om de gewelddadig en tirannieke kanten uit hun traditie onschadelijk te
maken. Wij kunnen dat niet voor hen doen. Maar we kunnen hen wel bemoedigen en
bidden dat de geest van Christus hen daarbij mag bijstaan. Amen. |