Gods geliefde zoon
Naar Homepage

Naar Preekarchief

Naar Weblog

Marcus 1:11 'Jij bent mijn geliefde zoon, in jou vind ik vreugde' 

Jezus maakt indruk. Ook buiten het Christendom. Vlak na de kruisiging van Jezus zegt een Romeinse centurion, de man onder wiens bevel de kruisiging is uitgevoerd: ‘Werkelijk, deze mens was Gods zoon’. Zo onder de indruk is hij van Jezus.

Jezus maakte zoveel indruk op zijn tijdgenoten, dat hij al snel heel veel volgelingen kreeg. Onder zijn joodse landgenoten, onder de Romeinen en de volken die de Romeinen onderworpen hadden, maar ook in heel andere culturen, onder heel omstandigheden maakte Jezus indruk. Ethiopië was honderden jaren voordat wij Bonifatius vermoordden al een christelijk koninkrijk. Christelijke missionarissen trokken naar het oosten. Naar Afghanistan, naar India, naar Tibet. In China was 100 jaar voor onze Bonifatius een bloeiende kerk, niet met miljoenen volgelingen zoals nu, maar wel met tienduizenden. En misschien zijn er ook al in die tijd christenen geweest die naar Java zeilden, want in die tijd waren er al goede verbindingen tussen China, India en Java.

Die kerken zijn vaak ook weer verdwenen. Vervolgd toen er een andere politieke wind ging waaien. Uitgemoord door de oprukkende legers van de Mongolen. Niet alleen in onze tijd is het christendom de meest vervolgde godsdienst. En toch. Toch heeft Jezus daar gewerkt en is er iets bewaard gebleven van hem. De woorden van Jezus hebben blijvende indruk gemaakt op mensen buiten het Christendom. Op Boeddhisten. Op Hindoes, die van Jezus één van hun duizenden goden maakten. Op atheïstische filosofen die zich ook in deze tijd steeds opnieuw met Jezus bezig houden. Jezus werkt. Zijn geest werkt. Ook buiten het Christendom.

Jezus werkt ook binnen de Islam. De Islam heeft veel van het christendom overgenomen en daarom is er veel verwantschap: het vijf keer per dag bidden doet mij denken aan het gebed van monniken in het klooster die ook op vaste tijden bidden. Het vasten in de Ramadan doet me denken aan het christelijke vasten. En de verplichting in de Islam om aalmoezen te geven komt van de christelijke naastenliefde. De Islam kent verhalen over de hoofdfiguren uit het Oude Testament: Abraham, Jona. Men kent David als koning en profeet. Maar vaak wel net een tikje anders. Want ja, de Koran vertelt hoe David Goliath versloeg. Maar niet dat David ook overspel pleegde met Batseba. Want een profeet die zo zondigt dat kan niet. En de Islam kent Jezus. Prachtige verhalen over de geboorte van Jezus. Maar die kruisiging, dat kan niet waar zijn. Want God kan toch niet een profeet laten lijden en sterven. Dat laat God niet toe. Nee, dat moet een plaatsvervanger zijn geweest.

Maar juist die menselijkheid en dat lijden is de kern van Jezus leven. Jezus, een mens die zich laten dopen, gewoon als alle andere mensen. Kopje onder in het water, kopje onder in het leven, in het lijden, in het sterven en dan er uit. Een mens die vals beschuldigd en verraden wordt. Een mens die bespot wordt als hij aan een kruis hangt. En die spot moet pijn gedaan hebben. Maar Jezus heeft de spot over zich heen laten komen. ‘Alles verdroeg u geduldig, al werd u veracht’ zingt het openingskoor van de Mattheus Passion. En de discipel die Jezus met het zwaard wil verdedigen krijgt de opdracht om zijn zwaard weer in de schede te steken. En Jezus sterft. Hij sterft echt.

‘Jij bent mijn geliefde zoon’ zegt God tegen Jezus. En voor ons betekent dat heel eenvoudig: ‘jongens, dit is het’,  kijk naar hem. Hij is het. ‘Dit ben ik’ roept God,  als je echt wil weten wie ik ben, kijk dan naar hem. Hij is vlees van mijn vlees. Hij is bloed van mijn bloed. Het is alsof God als hij Jezus ziet zichzelf voor het eerst in de spiegel ziet. Dit is mijn echte beeld en gelijkenis. Alsof hij zichzelf interpreteert, hé, dit ben ik, dit is het, zo ben ik echt. En mensen, als jij wilt kijken hoe je verder moet als mensheid. Kijk hier. Als je wilt kijken: hoe moet ik leven: dit. Hier. Hierheen. Hier is water, voor ieder die dorst heeft.

25 jaar heb ik als predikant contacten met de moskee. Toen ik hier kwam in Hoofddorp ben ik ook vrij snel bij de moskee in Graan voor Visch langs gegaan. Alle moslims die ik in die 25 jaar in de moskee ontmoet heb zijn vriendelijke en zeer goedwillende mensen. Vrome mensen ook.  Als ik in de moskee aanwezig was bij het gebed dacht ik wel eens: ik wou dat mijn gemeenteleden ook met zoveel overgave hun geloof praktiseerden. Ook afgelopen week kwamen er vele goede geluiden van moslimzijde. Ik was afgelopen donderdag op het Burgemeester van Stamplein bij de herdenkingsbijeenkomst voor de slachtoffers van de aanslag in Parijs. Onder de 300 aanwezigen zeker zo’n 30 moslims. Een van de sprekers was de voorzitter van de jongerenvereniging van de moskee, dhr. Akka. Hij hield een keurig verhaal, waarin hij zeer scherp het geweld in Parijs veroordeelde. Op dat moment ervaar ik een grote verbondenheid.  En ik denk dan: ‘Christus werkt ook in jou’. Christus werkt op vele manieren. Niet iedereen wordt christen, maar dat betekent niet dat Christus niet werkt.

In de Islam zitten ook een aantal elementen die tot ontsporingen kunnen leiden. Mohammed was een mysticus, maar hij was ook een krijgsheer en in de Islam is men nog steeds trots op zijn veroveringen en op de veroveringen van de eerste kaliefs en die waren niet zachtzinnig voor joden en christenen. In de Islamitische wet acht men zich niet alleen beter dan christenen, joden en hindoes, maar men houdt zich ook het recht voor hen te onderwerpen. Kijk, de meeste moslims, zeker de moslims in Nederland,  trekken zich hier niets van aan en leven een vreedzaam  en vroom leven. Maar de Islam-traditie geeft ook aanleiding voor mensen om een heel andere kant op te gaan, een tirannieke en gewelddadige kant. We zien dat in Syrië en Irak, in Iran, in Saoedi-Arabië, in Gaza, in Nigeria, in Soedan, in Libië en helaas van de week ook in Parijs waar moslims denken dat ze de regels van Mohammed met geweld en macht aan onze wereld moeten opleggen. Die tirannieke en gewelddadige kant van de Islam moet veranderen. Moslims moeten een worsteling met die gewelddadige kant van hun geloof aangaan, zodat elke moslim beseft: zo kan het niet meer.

‘Dit is het’. ‘Jij bent het’. Dat is wat de Romeinse centurio beseft als hij ziet hoe Christus lijdt en sterft. ‘Dit is Gods eer’ zingen de engelen in de Kerstnacht als ze de herders op weg sturen naar een kind in een voederbak. Dit brengt vrede op aarde, dit verbindt. Daar richten wij ons op.  Voor ons in deze moeilijke tijden is het belangrijk om dat te beseffen. Om daar uit te leven. Gevoed door te worden. Dat mee te nemen in moeilijke tijden.

En juist omdat dit het is kunnen we ook met enig mededogen kijken naar de worsteling die moslims moeten aangaan. Onze eigen traditie is soms best lastig en kent ook zijn zwarte kanten en daar worstelen we soms best mee,  maar de traditie van moslims is nog lastiger. En ik denk dat we met begrip en mededogen naar hun worsteling moeten kijken. Maar ze moeten wel die worsteling aangaan. Zij moeten die worsteling aangaan om de gewelddadig en tirannieke kanten uit hun traditie onschadelijk te maken. Wij kunnen dat niet voor hen doen. Maar we kunnen hen wel bemoedigen en bidden dat de geest van Christus hen daarbij mag bijstaan. Amen.