In februari 1995 liet ik de kerkenraad van de Hervormde gemeente Nijehaske-Haskerdijken kennismaken met de muziek van Galina Oestvolskaja. Bij die gelegenheid liet ik het begin van haar derde symfonie horen en vertelde ik het volgende:

Ik wil u zo dadelijk het begin laten horen van de "Derde Symfonie" van de Russische componiste Galina Oestvolskaja.

 De muziek van Oestvolskaja is niet makkelijk om aan te horen. De muziek is compromisloos en ascetisch, kluizenaarsachtig. De muziek rijst op als een rotswand uit de zee: sterk, krachtig en ontoegankelijk. Tegelijkertijd gaat er een enorme fascinat­ie vanuit: het thema waarmee het begint (ti, di, ti, di, di, di, di, di) komt telkens weer terug en het ritme heeft een opzwepende kracht.

Galina Oestvolskaja werd in 1919 geboren en studeerde compositietechni­ek bij de Russische componist Sjostakovitsch. Zo kluizenaarsachtig als haar muziek is haar leven: ze heeft zich opgesloten in een vervallen woning in Leningrad/St. Petersburg. Ze wil daar met bijna niemand contakt hebben en als je haar ziet dan heeft ze iets van een zwerfster, in de zeulende en gekromde manier van lopen.

De titel van deze derde symfonie luidt: "Jezus Messias, red ons!" Zij is bij veel van haar muziek religieus geïnspireerd. Er komt een spreekstem in de muziek voor: het is een gebed van de 11e eeuwse mysticus Hermannus Contractus (Reichenbach 1013-1054, een man die bijna geheel verlamd was). In de muziek wordt het uitgesproken in het Russisch, de Nederlandse vertali­ng luidt:

        Sterke God,
        Ware God,
        Vader van het eeuwige leven
        Schepper van de wereld
        Jezus Messias,
        Red ons!

Het is een gebed om vergeving voor de zondigheid en de misdad­en van het communisme en daarmee een gebed om vergeving voor de zondigheid en de misdaden van heel de mensheid. Uitgesprok­en en op muziek gesteld in de stad van Lenin, die nu weer naar de apostel Petrus genoemd is.

Door haar steile en ontoegankelijke muziek maakt Oestvolskaja duidelijk dat bidden in de 20e eeuw van de mens een veel grotere en veel pijnlijkere inspanning vraagt dan vroeger.

Het kreunen en de pijn van die inspanning is te horen, misschi­en ook wel iets van het kreunen van de hele schepping die op zoek is naar verlossing. Soms ook hoor je het felle slaan van hamers als bij de kruisiging van Christus.

Deze derde symfonie werd geschreven in 1983. Twee weken geled­en was de wereldpremiere in het Concertgebouw in Amsterdam

Documentatie: Raya Lichansky, "Galina Oestvolskaja, de kracht van een laserstraal" in: "Preludium" jan. 1995 (53e jrg. nr.5)

Lees hier  een artikel van Mischa Andriessen