De nieuwe wereld van Jacob Vrel 
Naar Homepage

Naar Preekarchief

Naar Weblog
 

Jacob Vrel, vrouw tuurt door ruit

Een raadselachtig schilderij. Een vrouw kijkt door een ruit. Ze tuurt ingespannen en ze buigt zich voorover om maar goed te kunnen kijken, zozeer dat haar stoel dreigt te vallen. Achter het raam zien we een kind. Maar het is geen schattig moeder-en-kind-tafereeltje. Er hangt iets beklemmends in de hele schildering en het kind heeft iets onwezenlijks. Leeft het kind wel, of is het een schim? Is het een gestorven kind, waar de moeder hartstochtelijk naar verlangt? We weten het niet.

Dit schilderij van de 17e eeuwse schilder Jacob Vrel hangt op een kleine tentoonstelling van zijn werk in het Mauritshuis in Den Haag. Van Jacob Vrel weten we bijna niets. Misschien woonde hij in Zwolle of Deventer. Hij lijkt een voorloper van Johannes Vermeer te zijn. Vroeger werden zijn schilderijen nog wel eens aan Vermeer toegeschreven.

Jacob Vrel ontluizing

Ook de overige schilderijen van Vrel hebben die geheimzinnige sfeer. De interieurs zijn leeg en kloosterachtig. Maar vooral: op alle schilderijen kijken de geschilderde figuren naar iets dat we niet kunnen zien. Een jongen laat stok en hoepel op de grond liggen en kijkt naar buiten. Een vrouw buigt zich voorover om in een la onder een tafel iets te zoeken. Maar wat zoekt ze? Een vrouw leest een boek waarvan de inhoud voor ons onleesbaar is, maar we kunnen wel achter haar, achter glas, opnieuw de schim van een kind zien. De meeste gezichten zijn ook van ons afgewend. In de catalogus schrijft de hoogleraar kunstgeschiedenis Karin Leonhard ‘We krijgen de indruk dat niet wat we zien belangrijk is, maar veeleer dat wat niet getoond wordt’.

Jacob Vrel, lezende vrouw

Er is een andere wereld, zeggen de schilderijen, een wereld buiten de onze die komen gaat en waar we naar uit kunnen kijken. ‘Nu zien we nog maar een afspiegeling, een raadselachtig beeld’ (1 Korintiërs 13:12), maar er komt een dag, dan staan we oog in oog.