Debat over het Oekraïne-referendum in Hoofddorp

Op 30 maart 2016 zat ik in de zaal bij een debat over het Oekraïne-referendum, dat door Forza!, een plaatselijke ‘Fortuynistische’ partij, georganiseerd was.  

Bij de ingang werd ik verwelkomd door een vijftal meisjes van een jaar of achttien in een soort stewardessen-outfit. Ze spraken me aan, gaven me een programma en wezen me de weg. Even stond ik stomverbaasd. Zou Forza! een eigen jeugdbeweging hebben? Dan was het een wel heel vitale partij. Ik vroeg hen of ze dit vrijwillig deden. Nou nee, riepen ze meteen met een gezicht van ‘ajakkes’. Via via waren ze benaderd en ze werden er voor betaald.

In de theaterzaal waar het debat zou plaatshebben was het stikheet door de grote televisielampen. Het debat zou worden opgenomen en rechtstreeks op de plaatselijke televisie worden uitgezonden. Er zaten ongeveer tachtig mensen in de zaal. Er waren een aantal jonge mannen in pak, de rest van het publiek was iets ouder en zagen er uit als geslaagde ondernemers.

Een presentatrice van de plaatselijke omroep, leidde de avond en kondigde Paul Meijer, de voorman van Forza!, aan. Hij verscheen op het toneel met in zijn handen een reuzengroot kiespotlood, waarmee hij ook al op affiches voor dit debat was verschenen. Het debat was aangekondigd als een ‘theaterdebat’ – ik had gedacht dat dat op de plaats van het debat sloeg – maar nu bleek dat het debat ook echt theater bevatte! Paul Meijer leidde verder het debat en dat deed hij objectief, geestig en vakkundig.

Aan het begin van de avond werd gevraagd wie voor of tegen het associatieverdag ging stemmen en wie het nog niet wist. Ongeveer 80% van de aanwezigen bleek tegen het associatieverdrag te zijn. De wethouder rechts voor me en ik waren één van de weinige die aangaven voor te gaan stemmen. Het had iets hilarisch dat er een debat zou gaan plaats vinden  in het kader van voorlichting terwijl iedereen toch al zijn stem bepaald had.

Na wat inleidende statements van  Han ten Broeke (VVD), Kees Verhoeven (D66), Joram van Klaveren (VNL) en Jan Roos (Geen Peil) begon het echte debat. Dat werd al snel een regelrechte slachtpartij. Joram van Klaveren en Jan Roos hadden geen enkel verweer tegen de argumenten van Han ten Broeke en Kees Verhoeven. Maar het vreemde was: dat gaf niets. Het zou niemand van mening doen veranderen. Han ten Broeke en Kees Verhoeven beseften dat zelf ook en in de loop van het debat werden ze frivoler. Af en toe maakten ze er een halve cabaretvoorstelling van. Ik kan me dat goed voorstellen dat je zoiets doet in het twintigste debat waar je samen optrekt en waar je steeds dezelfde non-argumenten tegenover je krijgt. Je denkt: laat ik er nog maar een leuke avond van maken. Maar het had ook iets vervreemdends om deze mannen als corpsjongens op een sociëteitsavond op te zien treden.

Na twintig minuten werd de discussie onderbroken. Presentatrice Mieke Fleur richtte de aandacht naar de schermen waar de resultaten van een life-twitterfeed binnenkwamen. Daarna was het tijd voor een optreden van stemacteur en volkszanger Harry Pater. Hij begon met een grove grap waar hard om gelachen werd. Daarna zong hij een speciaal referendumlied met als tekst: ‘Nederland op 6 april, houdt een belangrijk referendum, waarvan het niet uitmaakt wat het resultaat zal zijn’ op de melodie van ‘Streets of London’. In een tweede onderbreking trad de zingende barkeeper Norman Gooijer op met Ramses Schaffy’s  ‘Laat me mijn eigen gang gaan’.

Helemaal niet saai werd het toen de journalist Joost Niemöller  het woord kreeg. Hij begon zijn complottheorie dat de MH17 door het Oekraïense leger zou zijn neergehaald uiteen te zetten. Hoezeer de aanwezigen ook tegen het associatieverdrag waren, de MH17-ramp moet je in Hoofddorp niet inzetten voor je eigen gelijk. Hoofddorp is vergroeid met Schiphol en vijf mensen uit Hoofddorp kwamen om bij de ramp. In de zaal begon men verontwaardigd te praten. Joost Niemöller, die toch al geen begenadigd spreker is, rondde snel af.

Na 80 minuten (en vlak voor een tweede optreden van Harry Pater) werd het me te warm in de zaal. Ik ging naar de bar beneden om wat te drinken. Daar stonden een twintigtal jongens en meisjes van tussen de vijftien en de twintig. Ze hoorden bij een delegatie van een Oekraïense Pro-Majdan jongerenbeweging die door D66 was uitgenodigd om een rol te spelen in landelijke discussie . Een aantal meisjes klampten mij aan en begon in heel aardig Engels uit te leggen waarom ik voor het associatieverdrag zou moeten stemmen. Omdat ik het met hen eens was hadden ze een slechte aan mij. Daarom vroegen ze maar of ik met hen op de foto wilde.

Ik ben niet meer teruggegaan naar de zaal en heb mijn bed opgezocht. De Oekraïense jongeren hebben nog met een heel aantal mensen gediscussieerd. Jan Roos beweerde later dat hij door één van de meisjes was bedreigd en aangevallen. Dat lijkt me meer een wens van hem.

De organisatie van de avond had € 33.000 aangevraagd voor de organisatie van dit debat bij het landelijke fonds dat de gelden voor de meningsvorming over het Oekraïne-referendum verdeelde. Het hele bedrag was aan hen toegekend. Achteraf moesten zij € 6000 terug betalen. Wie precies de reis en het verblijf van de jongeren uit Oekraïne betaald heeft weet ik niet.

De avond is hier terug te zien.