Iedereen heeft een mening over opwekkingsliederen. Maar heel erg veel verder dan ‘afschuwelijk’ of ‘prachtig’ komen die meningen meestal niet. Daarom vroeg ik aan kerkmusicus Kees Schuurman de Evangelische Liedbundel door te bladeren en aan de hand van een paar voorbeelden uit te leggen waarin een opwekkingslied lelijk of mooi kan zijn.

‘Maak ons een leger’ (EL 502) is voor mij een voorbeeld van een slecht opwekkingslied. Ik heb in de eerste plaats bezwaren tegen de tekst. Ik zie de legers door de straten marcheren als ik dit lied hoor. Het lied eindigt dan zo: 

Dat geeft een vreselijk stampeffect. In het gewone kerklied kom je dat niet tegen. Bovendien is er een verkeerd muzikaal accent. Op ‘-ger’ springt de melodie omhoog. Terwijl in het woord ‘le-ger’ het woordaccent op de eerste lettergreep ligt.’

‘Overigens kostte het me nog moeite om echt een slecht lied te vinden in de Evangelische Liedbundel. Over het algemeen valt het best mee. Grofweg de helft van de liederen uit de Evangelische Liedbundel mogen van mij in een algemeen liedboek. In een liedbundel mogen missers staan, die heb je ook in het Liedboek voor de Kerken.

Een voorbeeld van een goed opwekkingslied vind ik ‘Machtig God, sterke Rots’ (EL 351). 

Daar is niks mis mee. Het is makkelijk mee te zingen, niet larmoyant. Er worden louter bijbelse beelden gebruikt. Mij spreekt de melodie aan, al is hij simpel. Je zou hem als Groot-Gloria in een hoogliturgische dienst kunnen gebruiken. Door veel kerkmusici wordt meewarig naar zo’n lied gekeken. Vind ik niet nodig. Je moet elk lied eerlijk op zijn merites beoordelen.’

 ‘In de kerkgeschiedenis zijn er constant groepen die niet tevreden zijn met de liederen uit de muzikale hoofdstroom. Zij maken liederen die makkelijker en laagdrempeliger zijn en meer aansluiten bij de tijdgeest. Het bijzondere is, dat van die alternatieven heel weinig overgebleven is, terwijl de liederen uit de hoofdstroom wel overleven. De alternatieve liederen zijn daarvoor te  tijdgebonden. Ik denk dat dat ook met het opwekkingslied zo gaat. Over een eeuw zingen we nog wel de liederen van  Barnard/Mehrtens. Nou ja, misschien een paar. Dat beklijft langer’.

 Coen Wessel

Kees Schuurman is kerkmusicus. Hij lanceerde het 24-uursradiostation voor religieuze muziek www.musicareligiosa.nl 

Dit interview verscheen eerder in Geruchten van november 2007.