Moederdag |
|
Naar
Homepage Naar Preekarchief Naar Weblog |
Jesaja 49:1-7 en Johannes 14:15-21 8 mei 2016
Op de kleuterschool en de lagere school was moederdag een
grote dag. Als kind was ik dagen van te voren in de weer om een cadeautje in
elkaar te knutselen. Ik vond het een feestelijke dag met beschuit die je aan je
moeder kon geven. Maar toen ik in de pubertijd kwam, vond ik er niets meer
aan. Moederschap zei me niet zo veel, wat had ik tenslotte aan mijn moeder? Het
waren ook de jaren van het opkomende feminisme. Moederdag, zo werd verteld, was
ingevoerd om vrouwen op hun plaats te houden. Om er voor te zorgen dat ze
alleen maar hun traditionele plaats innamen. Het was een foute dag: het drukte
vrouwen in de rol van moeder en bovendien vooral een feest van de commercie. Moederdag in zijn moderne
gestalte komt uit de
Verenigde Staten. In de 19e eeuw leefde daar
de dichteres Julia Ward. Zij had
intens meegeleefd met de Burgeroorlog tussen Noord en Zuid. Ze had de
Noordelijke partij, de partij van Lincoln, de partij die de slavernij
wilde
afschaffen, van harte ondersteund. Voor hen had ze het prachtige lied
geschreven ‘My eyes have
seen the glory of the coming of the Lord’,
maar ze zag ook de verschrikkingen van de oorlog. Vrouwen vond ze
hadden een
aparte plicht om een einde te maken aan de oorlog. En daarom schreef ze
in
1870, een paar jaar na het einde van de Burgeroorlog een manifest, dat
de
geschiedenis is ingegaan als de moederdag proclamatie: Ze schreef: Sta op, dan, vrouwen van deze dag. Sta op, alle vrouwen die een hart hebben of u nu gedoopt bent door water of door tranen.Zeg
krachtig ‘We
willen niet dat grote vraagstukken door irrelevante machten beslist
worden. Onze mannen zullen niet naar ons komen voor troost
en applaus, terwijl ze
stinken naar een bloedbad. Onze zonen zullen niet van ons worden weggenomen om
af te leren alles wat
we hen geleerd hebben aan liefde, medelijden en geduld. Wij de vrouwen van het ene land, zullen ook te
teder zijn voor de vrouwen
van een ander land dat wij zouden toestaan dat onze zonen getraind
worden om
hun zonen te verwonden. Van de boezem van de verwoeste aarde gaat een stem
uit met die van ons. Het zegt: ‘Ontwapen,
ontwapen! Het zwaard van de moord is niet het zwaard van het recht. Nu mannen vaak de ploeg en het aambeeld in de steek
hebben gelaten om te
gaan vechten in de oorlog, laat vrouwen nu alles van hun thuis in de
steek
laten voor een grote en ernstige dag van beraad. Laat ons elkaar als vrouwen ontmoeten om de doden
te betreuren en te
herinneren . Laat hen plechtig beraadslagen met elkaar over de
middelen waardoor de
grote menselijke familie in vrede kan leven, waar ieder de heilige
afdruk
draagt, niet van de keizer, maar van God. Dat is de eerste dag die moederdag genoemd werd.
Een dag van beraad om
vrede. Maar klopt dat wel dat vrouwen zo vredelievend zijn? In onze dagen zijn we geneigd om daar ‘nee’ tegen te zeggen. We zeggen : vrouwen zijn net zo haatdragend en oorlogszuchtig, net zo lief en vredelievend als mannen. Het Hebreeuwse woord barmhartigheid en het
Hebreeuwse woord baarmoeder is bijna
hetzelfde. Dat heeft er toe geleid dat veel mensen zijn gaan nadenken
of die woorden misschien iets met elkaar te maken hebben.
Als je
iets van barmhartigheid, van medelijden, van ontferming voelt, dan voel
je dat
toch in je buik. Je voelt dat als een stomp in je maag. Barmhartigheid is als de liefde die een moeder
heeft voor haar kind. Het
is een liefde die ver gaat. Bij het baren heeft ze haar
leven
geriskeerd voor het kind. En ook daarna geeft een moeder veel voor haar
kind.
Soms beschermt ze het met haar eigen leven. Dat is barmhartigheid. Als je
vanuit die liefde naar een ander kijkt. Dan maakt het niet uit of je
vrouw of
man bent, of je kinderen hebt of niet, als je maar met die liefde, met die barmhartigheid, naar een ander kijkt. God heeft die liefde. God heeft de liefde voor zijn
mensen, zoals een vrouw
voor haar kind. En goed, niet iedereen is een goede moeder – dat is gewoon niet iedereen
gegeven - maar God is een moeder die haar kind nooit vergeet. Hij heeft
een
liefde, hij heeft een barmhartigheid die zeer ver gaat. En de liefde
van Jezus
die zelf stierf om anderen het leven te geven is een beeld van een
vrouw die
sterft bij het laten geboren worden van haar kind. Misschien kan je niet zeggen dat vrouwen
vredelievender zijn. Maar je kan
wel iets zeggen over het zorgzame van een moeder voor haar kind. Dat is
een
kwaliteit die veel verder gaat. Die het oerbeeld is van Gods
barmhartigheid en dat is
waar Julia Ward met haar moederdagproclamatie een beroep op deed. In de meditatie van Hemelvaartsdag hebben we het er
over gehad dat de Geest
ons een erfdeel, een erfenis, geeft. De Geest zorgt er voor dat er iets
van God
en Jezus in ons komt. Zoals je genen en DNA van je vader en moeder
erft, zo
geeft de Geest je het DNA van Jezus. Ik laat jullie niet als wezen
achter, zegt
Jezus. Zou een moeder ooit haar kind in de steek laten? Nee. En als een
moeder
toch haar kind in de steek moet laten –
en soms kan dat niet anders –
dan is het goed dat er toch iets van haar zelf bij haar kind blijft.
Iets van
haar liefde en zorg. Jezus laat zijn leerlingen, laat ons, niet als
wezen
achter. Hij geeft hen zijn Geest, die er voor zorgt dat er iets van
Jezus in
ons is. Zodat we zijn zorg en liefde blijven ervaren. Zodat we zelf die
zorg en
liefde kunnen geven. De oproep van Julia Ward had succes, er kwam een
conferentie van vrouwen
over oorlog en vrede maar het leidde nog niet tot moederdag zoals we
die nu
kennen. Dat kwam pas met de campagne van Anna Jarvis, over wie ik aan
de kinderen
vertelde. Ik vind het zinvolle van moederdag dat het een dag
is waarbij je stilstaat
bij het belang van zorg en liefde. Trouwens - zo is ook vaderdag ooit
begonnen.
Dat is ingesteld door een vrouw die door haar vader, een weduwnaar, was
opgevoed en die het zorgzame van hem wilde prijzen en naar voren laten
komen.
Zorgen en liefde geven is voor vrouwen en mannen van belang. Daarbij
kan je
zien op Christus en je gedragen voelen door de liefde van God. Begin 20e eeuw ging een vrouw uit Amerika, Anna
Jarvis,
campagne voeren om moederdag in te voeren op de tweede zondag
van
mei. Ze
deed dat twee jaar na de dood van haar eigen moeder en wilde daarmee
haar
moeder eren. Ze had succes, moederdag werd een al snel een officiële feestdag in de VS. Maar ze
moest met lede ogen toezien hoe de commercie er met moederdag vandoor
ging. Ze
kon fulmineren tegen mensen die hun moeder alleen maar een ansichtkaart
stuurden. Of die alleen maar een doos snoepjes gaven. ‘En die eten ze zeker zelf dan op
bij hun moeder!’.
Een paar jaar van haar leven voerde ze succesvol campagne om moederdag
ingevoerd te krijgen. De rest van haar leven voerde ze vruchteloos
campagne
tegen de commercialisering van moederdag. Ze stierf in grote armoede,
omdat al
het geld van de familie in de campagne tegen commercialisering was gaan
zitten. |