Het Salomonsoordeel |
|
Naar Homepage Naar Weblog Naar Preekarchief |
In
sprookjes is of bij Piggelmee loopt het altijd slecht af als mensen
iets mogen
wensen. En voor mensen die de Postcodeloterij winnen zijn er speciale
begeleiders, om de mensen een beetje te adviseren wat ze moeten doen,
omdat het
heel wat stuurmanskunst vergt om een beetje gelukkig te worden van zo’n
berg
geld. Maar Salomo mag een wens doen en dat loopt niet slecht af. Het
loopt
zelfs goed af. En dan de opgave om dit volk, dit volk van God te besturen, het is zo groot. Salomo is een koning, die niet zijn ego opblaast, maar hij heeft een perfect inzicht in zijn beperkingen. Met het oog daarop doet hij zijn wens. Niet zomaar iets voor zichzelf, wenst hij, macht, rijkdom, maar hij wenst iets met het oog op zijn taak. En zijn taak is niet in de eerste plaats oorlog voeren of rijkswegen aanleggen. Zijn taak is recht spreken. Waarlijk rechtspreken, Gods gerechtigheid op aarde laten zien, dat is de eerste en belangrijkste taak van een koning. Er zijn tientallen verhalen in de bijbel over koningen die van geen meter deugen, maar hier wordt nu eens verteld wat een echte, goede koning is: iemand die Gods recht op aarde laat gelden. Daarom vraagt Salomo om wijsheid. Letterlijk vraagt hij om een luisterend hart. Mooi is dat, bij iemand die “wijs” is stel ik me een imposante grijsaard voor. Misschien wel zo’n beetje zo’n grote Boeddha figuur. Iemand die vol is in zichzelf, vol van wijsheid waar hij zelf lang over nagedacht heeft en die hij zelf bezit. Of iemand die als de denker van Rodin met enorme inspanning heeft nagedacht. In de bijbel ben je wijs als je een luisterend hart hebt, als je je hart openstelt voor de wijsheid van God. Als je je richt op de wijsheid, die je niet zelf bedacht zou hebben, maar die je hoort als je luistert naar God. En
in het verhaal over de twee vrouwen wordt de wijsheid van koning Salomo
die
verder reikt dan zijn eigen hart gedemonstreerd. Het
is een hartverscheurend verhaal. En ergens kan je ook wel medelijden
hebben met
die moeder, die wakker wordt, een dood kind naast zich vindt en haar
kind dan
maar verwisselt. Dan heeft het niet plaatsgevonden. Dan is het kind er
gewoon
nog. Maar haar eigen kind is wel dood en wat ze doet is natuurlijk
gewoon fout.
Een kind stelen, liegen bij de koning en dan uiteindelijk ook nog
instemmen
met de moord op het andere kind. “Ik niet gelukkig, dan zij ook niet
gelukkig”.
De vrouw wil zich laten troosten... door het ongeluk en het verdriet
van een
ander. Maar ressentiment en jalouzie geven geen echte troost. Het
verbindt
mensen niet aan elkaar, het scheidt hen alleen nog maar verder. Het
maakt hen
tot kleine eilandjes die alleen in zichzelf praten en daar hun
wraakgedachten
koesteren. Salomo
zet een proces in beweging waardoor de vrouw tot een daad van erbarmen,
van
wegschenken komt en daardoor tot waarlijk recht. Dat is niet iets van
Salomo
alleen. Dat is de wijsheid die in heel de bijbel opgeld doet. Salomo
laat de
wijsheid van de God van Israel gelden. De God die in heel zijn spreken
en doen
gericht is op het leven van zijn mensen. Je
kan het ook nog anders zeggen: God neemt de ervaring van de liefde van
een
moeder voor haar kind als grondslag van zijn wijsheid. Zoals een moeder
verder
kan kijken dan haar eigenbelang als het gaat om haar kind, zo moeten
mensen
verder kijken dan hun eigenbelang en een ander tot zijn recht laten
komen. God heeft
deze moederlijke erbarming centraal
gesteld in heel zijn doen en spreken, op deze ontferming heeft God zijn
wijsheid gebouwd. Als een opofferende moeder voor haar kinderen zo
moeten de
mensen zijn. Jezus
is een leraar van wijsheid in dit spoor van koning Salomo. Jezus is een
wijsheidsleraar die de mensen openmaakt voor de moederlijke wijsheid
van God.
Jezus leert de mensen dat het leven van een ander belangrijker is dan
het
strikte eigenbelang. Hij leert mensen een luisterend hart te hebben. Jezus
heeft die wijsheid op zichzelf toegepast. Hij is niet iemand die hier
en daar
wijze teksten rondstrooit en dan weer verder gaat, onaangeraakt door
deze
wereld. Jezus is zelf met erbarmen bewogen geweest om deze wereld. Zo
groot was
zijn ontferming dat hij zichzelf heeft weggeschonken. Opdat de mensen
zouden
leven. Na
de dood van Salomo zullen de koningen niet meer zo wijs zijn. Twee
koningshuizen en twee rijken zullen strijden om het volk en het land
Israël..
Zij zullen Gods kind, Israel, in tweeën delen en beide delen zullen
uiteindelijk niet levensvatbaar zijn. Geen van beide koningshuizen zal
de
wijsheid van die ene vrouw bezitten en boven hun eigenbelang uit kunnen
stijgen.
Des te opmerkelijke is de wijsheid van Salomo – en van deze ene moeder.
|