Groenlinks
en de weigerambtenaren |
|
Naar
Homepage Naar Archief Naar Weblog |
Bij het aanvaarden van de wet die het mogelijk maakt dat
ook mensen van
hetzelfde geslacht met elkaar trouwen (2000) was de Tweede Kamerfractie
van
GroenLinks er voorstander van om ruimte te geven aan ambtenaren met
gewetensbezwaren. Maar vanaf 2007 is GroenLinks daar tegen. Amanda
Kluveld
vroeg de afgelopen weken in twee artikelen in de Volkskrant aan
GroenLinks of
de partij ooit verantwoording heeft afgelegd over deze ommezwaai.
Voormalig
partijleider Femke Halsema reageerde daarop door te zeggen dat ze dat
uitgebreid gedaan heeft. Maar ze maakte ook duidelijk er geen zin in te
hebben
te vertellen wanneer ze dat gedaan had. Letterlijk tweette ze:
‘Misschien (moet
u) de verslagen eens gaan lezen v d debatten die in de jaren daarna
volgden:
uitgebreide verantwoording.’ Omdat deze tweet ook aan mij gericht was - ik had een
tweet gemaakt over het
artikel van Amanda Kluveld - ben ik in de Kamerstukken op zoek gegaan
naar een
verantwoording van de GroenLinks-fractie. De behandeling van het wetsontwerp in 2000 Ik wil eerst stil staan bij de behandeling in 2000 van
de wet ‘openstelling
huwelijk voor personen van hetzelfde geslacht’. Bij de
behandeling van het
wetsontwerp in de commissie Justitie dringen de reformatorische
partijen er op
aan dat ambtenaren die gewetensbezwaren hebben geen huwelijken hoeven
te
sluiten tussen mensen van hetzelfde geslacht. Staatssecretaris van
Justitie Job
Cohen, die verantwoordelijk is voor dit wetsontwerp, zegt dit bij de
behandeling in de Tweede Kamer volmondig toe. Bij de commissievergadering was er geen
vertegenwoordiger van Groen Links
aanwezig. Bij het debat in de Tweede Kamer is Femke Halsema de
woordvoerder.
Zij juicht de toezegging van de staatssecretaris van harte toe:
‘Ik ben blij
dat de staatssecretaris zijn standpunt heeft verzacht. Ook GroenLinks
vindt dat
ruimhartig moet worden omgegaan met ambtenaren die principiële
of religieuze
bezwaren hebben tegen het huwelijk van homoseksuelen. Bovendien wordt
hiermee
een werknemersrecht waaraan mijn fractie altijd zeer heeft gehecht nog
eens
gehonoreerd.’. Tijdens dit debat in de Tweede Kamer wordt er alleen
gesproken over
‘ambtenaren met gewetensbezwaren’. Een verschil
tussen zittende ambtenaren en
nieuw te benoemen ambtenaren - een verschil dat in de jaren daarna zal
opduiken
in de discussie - komt bij de behandeling in de Tweede Kamer niet aan
de orde. Maar als het wetsontwerp een aantal maanden later in de
Eerste Kamer wordt
behandeld, wordt daar door Timmerman-Buck (CDA) en Van Schijndel
(GroenLinks)
wel naar gevraagd. Staatssecretaris Cohen antwoordt heel duidelijk:
‘De heer
Van Schijndel vroeg in dit verband om het beroep op gewetensbezwaren
van
godsdienstige aard alleen toe te staan aan huidige ambtenaren van de
burgerlijke stand en niet aan toekomstige. Ik zie niet in dat in dit
opzicht
onderscheid gemaakt zou moeten worden.’ Stilte In de jaren 2001-2006 is GroenLinks opvallend afwezig in
de discussie rond
de ‘weigerambtenaren’. Ik heb geen bijdragen van
hen aan de discussie in het
parlement kunnen vinden. Andere fracties zijn wel actief.
D’66-woordvoerder Van
der Ham stelt een heel aantal keren vragen over de weigerambtenaren.
PvdA-woordvoerder
Timmer dient op 13 april 2006 een motie in. Zij vraag de regering te
verbieden
dat er nog nieuwe ambtenaren met gewetensbezwaren worden aangenomen.
Deze motie
is niet door Groen Links ondertekend, wel door D’66 en de
LPF. De motie wordt
uiteindelijk teruggetrokken en komt dus niet in stemming. Debat regeringsverklaring De kwestie van de ‘weigerambtenaar’
wordt in de hele samenleving opnieuw
uitvoerig bediscussieerd in de eerste maanden van 2007. Het zijn de
maanden van
de kabinetsformatie van het kabinet Balkenende IV (CDA, PvdA en CU).
Bij het
debat over de regeringsverklaring in 2007 kritiseert Femke Halsema het
regeerakkoord: ‘Een recht op leven in de Grondwet, een
handvest over
burgerplichten, gewetensbezwaren voor ambtenaren die homo’s
trouwen en
beperkingen plus een evaluatie bij abortus zijn zeker tezamen geen
onschuldige
verschuivinkjes, maar tasten naar mijn idee hard bevochten burgerlijke
vrijheden aan’. Bij dit debat over de regeringsverklaring 2007 spitst de
discussie zich
opnieuw toe op het aannemen van nieuwe
‘weigerambtenaren’. GroenLinks is daar
tegen. Femke Halsema zegt: ‘Ik was woordvoerder bij de openstelling van
het burgerlijk huwelijk. Toen
is inderdaad de afspraak gemaakt dat voor huidige ambtenaren tijdelijk
zou
gelden dat zij een beroep op gewetensbezwaren mochten doen. Voor nieuwe
ambtenaren zou dat niet gelden. Gaat dit nu ook gelden voor mensen die
ambtenaar van de burgerlijke stand willen worden, of alleen voor de
mensen die
al ambtenaar waren?’ Femke Halsema heeft hier, bij het debat over de
regeringsverklaring, geen
goed geheugen. In 2000 is in de Tweede Kamer nooit gezegd dat de
regeling voor
‘weigerambtenaren’ alleen voor zittende
weigerambtenaren zou gelden. Bij de
behandeling in de Eerste Kamer is zelfs expliciet door staatssecretaris
Cohen
gezegd dat dit ook zou gelden voor toekomstige ambtenaren. Vanaf 2007 keert GroenLinks zich tegen de
‘weigerambtenaar’. In 2008 vraagt
GroenLinks-woordvoerder van Gent expliciet om een optreden tegen nieuwe
‘weigerambtenaren’. In 2011 vraagt GroenLinks ook
om een optreden tegen
zittende ‘weigerambtenaren’. Op initiatief van
GroenLinks-woordvoerder van Gent
verzocht de Tweede Kamer afgelopen week de regering om ‘een
einde te maken aan
het fenomeen van de weigerambtenaar’. Let op de harde en
afstandelijke
formulering van deze motie-van Gent! Geen antwoord In 2000 wil Femke Halsema nog
‘ruimhartig’ omgaan met ambtenaren met
gewetensbezwaren. In 2007 denkt ze daar anders over. Sterker nog: ze
Amanda Kluveld vroeg in de Volkskrant
‘waar en wanneer is er door
de partij diepgaand ingegaan op de redenen waarom alles wat Halsema
tijdens het
debat over de openstelling van het burgerlijk huwelijk naar voren
bracht,
opeens niets meer waard is, voor haarzelf niet en voor GroenLinks
niet’. Die
vraag is nog niet beantwoord en als ik de verslagen van de debatten in
het
parlement doorlees krijg ik dat antwoord ook niet. Coen Wessel Mijn eigen bijdrage aan de discussie uit 2007 over de
weigerambtenaren vindt
u hier. |