Naar
Homepage
Naar Archief
Meer over Wilders
Naar
Weblog
|
De PVV heeft bij de Europese verkiezingen van 2014 minder
stemmen gekregen dan in 2009. De exitpolls verschillen een beetje over de
hoeveelheid stemmen die de PVV verloren heeft, maar het is zeer waarschijnlijk dat
zondag a.s. blijkt dat Wilders vele duizenden stemmen minder heeft.
Het ligt voor de hand om te vragen waarom Wilders zoveel verloren heeft. Maar
misschien is die andere vraag veel interessanter: waarom won Geert Wilders
zoveel stemmen in 2009?
Voor een PVV-sympathisant lag het voor de hand om niet te gaan stemmen
voor de
Europese verkiezingen. Een parlementslid van de PVV speelt een geringe
rol in
het Europese parlement. Het is bovendien lastig om te gaan stemmen voor
een parlement waar je eigenlijk tegen bent. Alleen in het geval van een
dreigende ineenstorting van
het Europese project had het veel zin gehad om naar de stembus te gaan
en op de PVV te stemmen. De PVV had dan
als reddend alternatief kunnen optreden voor een panische Europese
elite. Maar
we zitten niet in zo’n situatie.
De vraag moet daarom niet luiden: waarom verloor de PVV in
2014, maar: waarom won de PVV in 2009?
Voor de sympathisanten van Geert Wilders draaiden
de verkiezingen van
2009 helemaal niet om Europa. Een stem op de PVV was in 2009 niet een
stem voor Europa, maar het was een stem op Geert Wilders.
In 2004 trad Geert Wilders uit de VVD. In november 2006 deed de PVV
voor het eerst mee aan de Tweede Kamerverkiezingen. In de aanloop naar
deze verkiezingen werd er nauwelijks rekening gehouden met een succes
voor hem. Hij kreeg niet veel aandacht en de opiniepeilingen gaven de
PVV een dag voor de verkiezingen 4 of 5 zetels. Het werden er
uiteindelijk 9. Veel potentiële PVV-kiezers zullen bij deze
verkiezingen nog een stem op Rita Verdonk hebben uitgebracht, die toen
– na een verloren leiderschapsstrijd - op de tweede plaats van de VVD-lijst stond en een
voorkeurstemmencampagne voerde.
Achteraf gezien waren de Europese verkiezingen van 2009 voor Geert
Wilders ‘a perfect storm’. Het waren de eerste verkiezingen waarbij de
PVV ook voor de verkiezingen volop aandacht kreeg. Veel VVD-kiezers uit
2006 waren ontevreden over de koers van de VVD, na het opstappen van
Rita Verdonk in oktober 2007. In juni 2009 kraakte het kabinet
Balkenende al uit alle macht, Fortis was een half jaar daarvoor
omgevallen en de gevolgen van de bankencrisis werden duidelijker.
Bij de Europese verkiezingen van 2009 waren de sympathisanten van de
PVV extra gemotiveerd om naar de stembus te gaan. Voor het eerst konden
ze massaal kenbaar maken dat de PVV hun partij was. De PVV scoorde 17%
van de stemmen, in percentage evenveel als de LPF in 2002, een week na
de moord op Fortuyn. Op de vleugels van dit Europese succes won de PVV
de parlementsverkiezingen van 2010 en werden ze gedoogpartner van het
eerste kabinet Rutte. De PVV haalde in 2010 wel veel meer stemmen dan
bij de Europese verkiezingen van 2009. Maar het percentage van 2009
werd niet gehaald. De PVV bleef steken op 15,4%.
Achteraf kan je zeggen: in 2009 was de opkomst van PVV-sympathisanten
boven gemiddeld hoog. De PVV-kiezers lieten zich daarbij niet leiden
door vragen over Europa, maar ze konden voor het eerst hun stem massaal
aan de PVV geven.
Coen Wessel
Tweede
Kamerverkiezing en peilingen 2006:
Partij |
Verkiez. 2003 |
TNS
NIPO 20/11 |
Interview-NSS
21/11 |
Peil.nl
21/11 |
Verkiez. 2006 |
% |
zetels |
% |
zetels |
% |
zetels |
% |
zetels |
% |
zetels |
CDA |
28,6 |
44 |
-- |
41 |
26,5 |
41 |
26,8 |
42 |
26,5 |
41 |
PvdA |
27,2 |
42 |
-- |
31 |
24,1 |
37 |
24,2 |
38 |
21,2 |
33 |
VVD |
17,9 |
28(26) |
-- |
21 |
14,8 |
23 |
14,0 |
22 |
14,7 |
22 |
SP |
6,3 |
9 (8) |
-- |
32 |
15,0 |
23 |
15,0 |
23 |
16,6 |
25 |
Fortuyn |
5,6 |
8 (5) |
-- |
0 |
1,2 |
1 |
0,5 |
0 |
0,2 |
0 |
GL |
5,1 |
8 |
-- |
5 |
4,4 |
7 |
5,3 |
8 |
4,6 |
7 |
D66 |
4,0 |
6 |
-- |
1 |
2,2 |
3 |
1,9 |
2 |
2,0 |
3 |
CU |
2,1 |
3 |
-- |
8 |
4,0 |
6 |
4,3 |
6 |
4,0 |
6 |
SGP |
1,5 |
2 |
-- |
3 |
1,7 |
2 |
1,5 |
2 |
1,6 |
2 |
PvdD |
0,4 |
0 |
-- |
2 |
1,6 |
2 |
1,1 |
1 |
1,8 |
2 |
PVV |
/ |
/ (1) |
-- |
6 |
3,1 |
4 |
3,3 |
5 |
5,9 |
9 |
PVN |
/ |
/ (1) |
-- |
0 |
-- |
0 |
-- |
0 |
0,1 |
0 |
EénNL |
/ |
/ (2) |
-- |
0 |
0,8 |
1 |
1,2 |
1 |
0,6 |
0 |
Overige |
0,8 |
0 (2) |
-- |
0 |
0,6 |
0 |
0,9 |
0 |
0,2 |
0 |
Totaal |
100 |
150 |
100 |
150 |
100 |
150 |
100 |
150 |
100 |
150 |
Europese
Verkiezingen 2009:
Lijst[4] |
Partij |
|
|
|
Stemmen |
Zetels |
Percentage |
2009 |
2004 |
2009 |
2004 |
2009 |
2004 |
1[5] |
Christen-Democratisch
Appèl |
|
|
|
913.233 |
1.164.431 |
5 |
(7) |
20,05 |
(24,43) |
14 |
Partij voor de Vrijheid |
|
|
|
772.746 |
- |
4 |
- |
16,97 |
- |
2[6] |
Partij van de Arbeid |
|
|
|
548.691 |
1.124.549 |
3 |
(7) |
12,05 |
(23,60) |
3[7] |
VVD |
|
|
|
518.643 |
629.198 |
3 |
(4) |
11,39 |
(13,20) |
7[7] |
Democraten 66 |
|
|
|
515.422 |
202.502 |
3 |
(1) |
11,32 |
(4,25) |
4[6] |
GroenLinks |
|
|
|
404.020 |
352.201 |
3 |
(2) |
8,87 |
(7,39) |
5 |
Socialistische
Partij |
|
|
|
323.269 |
332.326 |
2 |
(2) |
7,10 |
(6,97) |
6[5] |
ChristenUnie/SGP |
|
|
|
310.540 |
279.880 |
2 |
(2) |
6,82 |
(5,87) |
11 |
Partij voor de Dieren |
|
|
|
157.735 |
153.432 |
0 |
(0) |
3,46 |
(3,22) |
12 |
Europese
Klokkenluiders Partij |
|
|
|
21.448 |
- |
0 |
- |
0,47 |
- |
8 |
Newropeans |
|
|
|
19.840 |
- |
0 |
- |
0,44 |
- |
17 |
Libertas Nederland |
|
|
|
14.612 |
- |
0 |
- |
0,32 |
- |
15 |
Liberaal Democratische
Partij |
|
|
|
10.757 |
- |
0 |
- |
0,24 |
- |
13 |
De Groenen |
|
|
|
8.517 |
- |
0 |
- |
0,19 |
- |
10 |
Solidara |
|
|
|
7.533 |
- |
0 |
- |
0,17 |
- |
9 |
Europa Voordelig!
& Duurzaam |
|
|
|
4.431 |
- |
0 |
- |
0,10 |
- |
16 |
Partij voor Europese
Politiek |
|
|
|
2.427 |
- |
0 |
- |
0,05 |
- |
Overige
partijen (2004): |
|
(527.158) |
|
(2) |
|
(11,06) |
Totaal: |
|
|
25 |
(27) |
100,0 |
(100,0) |
Opkomst: |
4.573.743 |
4.777.121 |
|
|
|
|
Opkomstpercentage: |
36,75 |
39.26 |
|
|
|
|
Tweede
Kamerverkiezingen 2010:
Partij |
2006 |
2010 |
verschil |
stemmen |
perc. |
zetels |
stemmen |
perc. |
zetels |
perc. |
zetels |
Volkspartij
voor Vrijheid en Democratie (VVD) |
1.443.312 |
14,7 |
22 |
1.929.575 |
20,5 |
31 |
+5,8 |
+9 |
Partij van de Arbeid
(PvdA) |
2.085.077 |
21,2 |
33 |
1.848.805 |
19,6 |
30 |
-1,6 |
-3 |
Partij voor de Vrijheid
(PVV) |
579.490 |
5,9 |
9 |
1.454.493 |
15,4 |
24 |
+9,5 |
+15 |
Christen-Democratisch
Appèl (CDA) |
2.608.573 |
26,5 |
41 |
1.281.886 |
13,6 |
21 |
-12,9 |
-20 |
Socialistische
Partij (SP) |
1.630.803 |
16,6 |
25 |
924.696 |
9,8 |
15 |
-6,8 |
-10 |
Democraten 66 (D66) |
193.232 |
2,0 |
3 |
654.167 |
6,9 |
10 |
+4,9 |
+7 |
GroenLinks (GL) |
453.054 |
4,6 |
7 |
628.096 |
6,7 |
10 |
+2,1 |
+3 |
ChristenUnie (CU) |
390.969 |
4,0 |
6 |
305.094 |
3,2 |
5 |
-0,8 |
-1 |
Staatkundig
Gereformeerde Partij (SGP) |
153.266 |
1,6 |
2 |
163.581 |
1,7 |
2 |
+0,1 |
0 |
Partij voor de Dieren
(PvdD) |
179.988 |
1,8 |
2 |
122.317 |
1,3 |
2 |
-0,5 |
0 |
Trots op Nederland (TON) |
- |
- |
- |
52.937 |
0,6 |
0 |
+0,6 |
0 |
Partij voor Mens en Spirit
(MenS) |
- |
- |
- |
26.196 |
0,3 |
0 |
+0,3 |
0 |
Piratenpartij |
- |
- |
- |
10.471 |
0,1 |
0 |
+0,1 |
0 |
Blanco lijst (Lijst
17/L. Feijen) |
- |
- |
- |
7.456 |
0,1 |
0 |
+0,1 |
0 |
Partij één |
- |
- |
- |
2.042 |
0,0 |
0 |
0,0 |
0 |
Nieuw Nederland |
- |
- |
- |
2.010 |
0,0 |
0 |
0,0 |
0 |
Heel Nederland |
- |
- |
- |
1.255 |
0,0 |
0 |
0,0 |
0 |
Blanco lijst (EPN/Y. Laclé) |
- |
- |
- |
924 |
0,0 |
0 |
0,0 |
0 |
overig 2006 |
120.919 |
1,2 |
0 |
- |
- |
- |
- |
- |
Totaal |
9.838.683 |
100,0 |
150 |
9.416.001 |
100,0 |
150 |
0,0 |
0 |
Verkiezingsuitslag Tweede Kamerverkiezingen 2012
Partij |
2010 |
2012 |
verschil |
stemmen |
perc. |
zetels |
stemmen |
perc. |
zetels |
perc. |
zetels |
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) |
1.929.575 |
20,49 |
31 |
2.504.948 |
26,58 |
41 |
+6,09 |
+10 |
Partij van de Arbeid (PvdA) |
1.848.805 |
19,63 |
30 |
2.340.750 |
24,84 |
38 |
+5,21 |
+8 |
Partij voor de Vrijheid (PVV) |
1.454.493 |
15,45 |
24 |
950.263 |
10,08 |
15 |
-5,37 |
-9 |
Socialistische Partij (SP) |
924.696 |
9,82 |
15 |
909.853 |
9,65 |
15 |
-0,17 |
0 |
Christen-Democratisch Appèl (CDA) |
1.281.886 |
13,61 |
21 |
801.620 |
8,51 |
13 |
-5,10 |
-8 |
Democraten 66 (D66) |
654.167 |
6,95 |
10 |
757.091 |
8,03 |
12 |
+1,08 |
+2 |
ChristenUnie (CU) |
305.094 |
3,24 |
5 |
294.586 |
3,13 |
5 |
-0,11 |
0 |
GroenLinks (GL) |
628.096 |
6,67 |
10 |
219.896 |
2,33 |
4 |
-4,34 |
-6 |
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) |
163.581 |
1,74 |
2 |
196.780 |
2,09 |
3 |
+0,35 |
+1 |
Partij voor de Dieren (PvdD) |
122.317 |
1,30 |
2 |
182.162 |
1,93 |
2 |
+0,63 |
0 |
50Plus |
- |
- |
- |
177.631 |
1,88 |
2 |
+1,88 |
+2 |
Piratenpartij |
10.471 |
0,11 |
0 |
30.600 |
0,32 |
0 |
+0,21 |
0 |
Partij voor Mens en Spirit (MenS) |
26.196 |
0,28 |
0 |
18.310 |
0,19 |
0 |
-0,09 |
0 |
Srland (SOPN) |
- |
- |
- |
12.982 |
0,14 |
0 |
+0,14 |
0 |
Partij van de Toekomst (PvdT) |
- |
- |
- |
8.194 |
0,09 |
0 |
+0,09 |
0 |
Democratisch Politiek Keerpunt (DPK) |
- |
- |
- |
7.363 |
0,08 |
0 |
+0,08 |
0 |
Libertarische Partij (LP) |
- |
- |
- |
4.163 |
0,04 |
0 |
+0,04 |
0 |
Nederland Lokaal |
- |
- |
- |
2.842 |
0,03 |
0 |
+0,03 |
0 |
Liberaal Democratische Partij (LibDem) |
- |
- |
- |
2.126 |
0,02 |
0 |
+0,02 |
0 |
Anti Europa Partij |
- |
- |
- |
2.013 |
0,02 |
0 |
+0,02 |
0 |
Politieke Partij NXD |
- |
- |
- |
62 |
0,00 |
0 |
+0,00 |
0 |
overig 2010 |
66.624 |
0,71 |
0 |
- |
- |
- |
- |
- |
Totaal |
9.416.001 |
100,0 |
150 |
9.424.235 |
100,0 |
150 |
0,0 |
0 |
Europese Parlementsverkiezingen 2014
Lijst[5]
|
Partij
|
|
|
|
Stemmen
|
Percentage
|
Zetels
|
2014
|
2009
|
2014
|
2009
|
2014
|
2009
|
5
|
Democraten 66 (D66) - ALDE
|
|
|
|
735.825
|
515.422
|
15,48
|
11,32
|
4
|
3
|
1[6]
|
CDA -
Europese Volkspartij
|
|
|
|
721.766
|
913.233
|
15,18
|
20,05
|
5
|
5
|
2
|
PVV (Partij voor de
Vrijheid)
|
|
|
|
633.114
|
772.746
|
13,32
|
16,97
|
4
|
(4+1)[2]
|
4
|
VVD
|
|
|
|
571.176
|
518.643
|
12,02
|
11,39
|
3
|
3
|
7
|
SP
(Socialistische Partij)
|
|
|
|
458.079
|
323.269
|
9,64
|
7,10
|
2
|
2
|
3[7]
|
P.v.d.A./Europese
Sociaaldemocraten
|
|
|
|
446.763
|
548.691
|
9,40
|
12,05
|
3
|
3
|
8[6]
|
ChristenUnie-SGP
|
|
|
|
364.843
|
310.540
|
7,67
|
6,82
|
2
|
2
|
6[7]
|
GROENLINKS
|
|
|
|
331.594
|
404.020
|
6,98
|
8,87
|
2
|
3
|
18
|
Partij voor de Dieren
|
|
|
|
200.254
|
157.735
|
4,21
|
3,46
|
1
|
0
|
12
|
50PLUS
|
|
|
|
175.343
|
-
|
3,69
|
-
|
0
|
-
|
11
|
Piratenpartij
|
|
|
|
40.216
|
-
|
0,85
|
-
|
0
|
-
|
9
|
Artikel50
|
|
|
|
24.069
|
-
|
0,51
|
-
|
0
|
-
|
14
|
Anti EU(ro) Partij
|
|
|
|
12.290
|
-
|
0,26
|
-
|
0
|
-
|
13
|
De Groenen
|
|
|
|
10.883
|
8.517
|
0,23
|
0,19
|
0
|
0
|
16
|
JEZUS LEEFT
|
|
|
|
9.507
|
-
|
0,20
|
-
|
0
|
-
|
17
|
ikkiesvooreerlijk.eu
|
|
|
|
6.796
|
-
|
0,14
|
-
|
0
|
-
|
15
|
Liberaal
Democratische Partij
|
|
|
|
6.349
|
10.757
|
0,13
|
0,24
|
0
|
0
|
19
|
Aandacht en Eenvoud
|
|
|
|
3.174
|
-
|
0,07
|
-
|
0
|
-
|
10
|
IQ, de
Rechten-Plichten-Partij
|
|
|
|
1.705
|
-
|
0,04
|
-
|
0
|
-
|
Overige partijen (2009):
|
|
70.291
|
|
1,54
|
|
0
|
Totaal:
|
|
|
100,00
|
100,00
|
26
|
25
|
Geldige stemmen:
|
4.753.746
|
4.553.864
|
|
|
|
|
Blanco/ongeldig:
|
28.505
|
19.879
|
|
|
|
|
Uitgebrachte stemmen:
|
4.782.251
|
4.573.743
|
|
|
|
|
Opkomstpercentage:
|
37,32%
|
36,75%
|
|
|
|
|
|